ข้อมูลทั่วไปจังหวัดจันทบุรี
จันทบุรีเป็นเมืองเก่าจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ เชื่อกันว่ามีอายุไม่ต่ำกว่า 1,000 ปี สร้างขึ้นโดยชนชาติ ชอง บางตำนานก็ว่าสร้างโดยชนชาติ ขอม หัวเมืองเดิมตามศิลาจารึกเรียกว่า "ควนคราบุรี" ชาวพื้นเมืองเรียกว่า "เมืองกาไว" ตามชื่อผู้ปกครอง เมืองจันทบุรีเดิมตั้งอยู่บริเวณหน้าเขาสระบาป มีชนพื้นเมืองเดิมอาศัยอยู่เรียกว่า ชาวชอง มีภาษาพูดเป็นภาษาของตนเอง ซึ่งแตกต่างจากภาษาไทยและภาษาเขมร เจ้าผู้ครองเมืองที่ยิ่งใหญ่ในตำนานคือ พระเจ้าพรหมทัต (พ.ศ. 1349-1399) ครั้นถึงปี พ.ศ. 1800 ได้มีการย้ายถิ่นฐานมาสร้างเมืองใหม่ที่บ้านหัววัง ตำบลพุงทลาย ซึ่งอยู่ใกล้กับแม่น้ำจันทบุรีในปัจจุบัน
ต่อมาปี พ.ศ. 2200 ได้ย้ายมาสร้างเมืองใหม่ที่บ้านลุ่ม อยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำจันทบุรี ในปี พ.ศ. 2310 หลังจากกรุงศรีอยุธยาเสียกรุงให้แก่พม่า สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้เข้ายึดเมืองจันทบุรีเพื่อใช้เป็นแหล่งสะสมเสบียงอาหารและรวบรวมกำลังพลในการกอบกู้กรุงศรีอยุธยาคืนจากพม่า ในคราวนั้นเจ้าเมืองจันทบุรีนามว่าเจ้าขรัวหลาน(ยศเจ้าเมืองจันทบุรีเดิม) ชึ่งราษฎรเลือกขึ้นเมื่อเสียกรุงศรีอยุธยา โดยหวังว่าพระยาจันทบูรณ์จะช่วยปกป้องรักษาเมืองจันทบุรีให้อยู่รอดสืบต่อไป ได้ต่อต้านกองทัพของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช โดยได้พยายามทำทุกวิถีทางเพื่อให้เมืองจันทบุรีอยู่รอดเป็นอิสระ รักษาแผ่นดินไว้ให้ชนชาติบูรพา แต่สุดท้ายก็ต้องปราชัยพ่ายแพ้แก่กองทัพของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช โดยพระองค์ทรงใช้พญาช้างศึกบุกชนกำแพงเมืองจนสามารถเข้าตีเมืองเอาไว้ได้สำเร็จ เจ้าเมืองจันทบุรีได้หลบภัยไปอาณาจักรกัมพูชาจนถึงแก่อสัญกรรม เมืองจันทบุรีจึงตกเป็นของสยามนับแต่นั้นเป็นต้นมา
ต่อมาในปี พ.ศ. 2436 ฝรั่งเศสได้เข้ายึดเมืองจันทบุรีไว้นานถึง 11 ปี[3] เนื่องจากไทยมีข้อพิพาทเรื่องดินแดนฝั่งขวาของแม่น้ำโขง โดยฝรั่งเศสกล่าวหาว่าไทยล่วงล้ำดินแดนอาณานิคมของฝรั่งเศส ส่วนไทยได้อ้างว่าดินแดนดังกล่าวเป็นของไทย ฝ่ายไทยเห็นว่าจะต่อสู้ทางทหารฝรั่งเศสไม่ได้จึงขอเปิดการเจรจา ทางฝรั่งเศสยื่นคำขาด โดยฝ่ายไทยต้องยอมยกดินแดนที่เป็นข้อพิพาทรวมทั้งเกาะทั้งหมดในลำน้ำโขง พร้อมเงินอีกหนึ่งล้านฟรังก์และสามล้านบาท โดยจนกว่าจะดำเนินการเสร็จฝรังเศสจะยึดเมืองจันทบุรีไว้ก่อน แต่เมื่อทางไทยดำเนินการเสร็จ ฝรั่งเศสไม่ได้ถอนกำลังออก ฝ่ายไทยจึงต้องยอมยกเมืองตราดและเมืองประจันตคีรีเขตร์ (เกาะกง) เพื่อแลกกับเมืองจันทบุรี และอีกหนึ่งปีต่อมาไทยยอมยกเมืองพระตะบอง เสียมราฐ และศรีโสภณ เพื่อแลกเมืองตราดคืนมา แต่ฝรั่งเศสไม่ได้คืนเมืองประจันตคีรีเขตร์แต่อย่างใด ปัจจุบันเมืองประจันตคีรีเขตร์จึงอยู่ในการปกครองของราชอาณาจักรกัมพูชา ต่อมามีการจัดระเบียบบริหารราชการส่วนภูมิภาคเป็นแบบมณฑลเทศาภิบาล จัดตั้งมณฑลจันทบุรี โดยมีเมืองจันทบุรี ระยอง และตราดอยู่ในเขตการปกครองจนถึงปี พ.ศ. 2476 ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบประชาธิปไตย จึงยกเลิกมณฑลเทศาภิบาลและได้จัดระเบียบบริหารราชการแผ่นดินใหม่ โดยแบ่งออกเป็นจังหวัดและอำเภอ ดังนั้นเมืองจันทบุรีจึงมีฐานะเป็นจังหวัดจนถึงปัจจุบันนี้
ทำเนียบรายพระนามและรายนามผู้ว่าราชการจังหวัดจันทบุรี
ชื่อ |
ช่วงเวลาดำรงตำแหน่ง |
1. พระภิรมย์ฯ |
|
2. พระจันทบุรีศรีสมุทร์เขตต์ |
|
3. หลวงพิทักษ์ฤทธิรงค์ ( บุญ บุญอารักษ์ ) |
ตั้งแต่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2450 |
4. หม่อมเจ้านพมาศ นวรัตน |
พ.ศ. 2459 - พ.ศ. 2469 |
5. พระยามานิตย์กุลพัทธ |
พ.ศ. 2469-ธ.ค. 2471 |
6. พระพิสิษฏสุทธเลขา |
17 ธันวาคม พ.ศ. 2471-31 พฤษภาคม พ.ศ. 2477 |
7. พระนิกรบดี |
1 มิถุนายน พ.ศ. 2477-2 ธันวาคม พ.ศ. 2479 |
8. ขุนประสงค์สุขการี |
2 ธันวาคม พ.ศ. 2479-1 ธันวาคม พ.ศ. 2484 |
9. หลวงอรรถสิทธิสุนทร (ผวน ทองสยาม) |
2 ธันวาคม พ.ศ. 2484-2 ตุลาคม พ.ศ. 2485 |
10. หลวงอรรถเกษมเกษา (สวิง อรรถเกษม) |
3 ตุลาคม พ.ศ. 2485-1 มกราคม พ.ศ. 2487 |
11. ขุนรัฐวุฒิวิจารณ์ (สุวงศ์ รัฐวุฒิวิจารณ์) |
11 มกราคม พ.ศ. 2487-13 มิถุนายน พ.ศ. 2489 |
12. ชุบ พิเศษนครกิจ |
7 ตุลาคม พ.ศ. 2489-23 พฤษภาคม พ.ศ. 2492 |
13. ถนอม วิบูลมงคล |
24 พฤษภาคม พ.ศ. 2492-7 มกราคม พ.ศ. 2495 |
14. ขุนคำนวณวิจิตร (เชย บุนนาค) |
8 มกราคม พ.ศ. 2495-2 เมษายน พ.ศ. 2496 |
15. ขุนวรคุตตคณารักษ์ |
3 เมษายน พ.ศ. 2496-18 มีนาคม พ.ศ. 2499 |
16. ผาด นาคพิน |
19 มีนาคม พ.ศ. 2499-12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2501 |
17. หม่อมเจ้าทองคำเปลว ทองใหญ่ |
13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2501-28 กันยายน พ.ศ. 2507 |
18. ส่ง เหล่าสุนทร |
29 กันยายน พ.ศ. 2507-18 กรกฎาคม พ.ศ. 2512 |
19. จ.ต.ต. ชั้น สุวรรณทรรภ |
21 กรกฎาคม พ.ศ. 2512-25 ธันวาคม พ.ศ. 2514 |
20. วิชิต ศุขะวิริยะ |
26 ธันวาคม พ.ศ. 2514-6 ธันวาคม พ.ศ. 2516 |
21. บุญช่วย ศรีสารคาม |
7 ธันวาคม พ.ศ. 2516-30 กันยายน พ.ศ. 2519 |
22. น.อ.จำลอง ประเสริฐยิ่ง ร.น. |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2519-30 กันยายน พ.ศ. 2520 |
23. ประกิต อุตตะโมต |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2520-14 ตุลาคม พ.ศ. 2521 |
24. พิบูลย์ ธุรภาคพิบูล |
15 ตุลาคม พ.ศ. 2521-30 กันยายน พ.ศ. 2523 |
25. บุญนาค สายสว่าง |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2523-30 กันยายน พ.ศ. 2528 |
26. สมพงศ์ พันธ์สุวรรณ |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2528-30 กันยายน พ.ศ. 2532 |
27. ปรีดา มุตตาหารัช |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2532-14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2533 |
28. เรือตรี สุกรี รักษ์ศรีทอง |
15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2533-30 กันยายน พ.ศ. 2534 |
29. วิมล พวงทอง |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2534-30 กันยายน พ.ศ. 2536 |
30. อมร อนันตชัย |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2536-30 กันยายน พ.ศ. 2541 |
31. ประพันธ์ ชลวีระวงศ์ |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2541-30 กันยายน พ.ศ. 2543 |
32. อัครพงศ์ พยัคฆันตร |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2543-30 กันยายน พ.ศ. 2544 |
33. วิทยา ปิณฑะแพทย์ |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2544-30 กันยายน พ.ศ. 2547 |
34. พนัส แก้วลาย |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2547-30 กันยายน พ.ศ. 2550 |
35. ประจักษ์ สุวรรณภักดี |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2550-30 กันยายน พ.ศ. 2551 |
36. พูลศักดิ์ ปณุทนรพาล |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2551-30 กันยายน พ.ศ. 2553 |
37.นายธีรเทพ ศรียะพันธ์ |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2553-27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554 |
37. นายวิชิต ชาตไพสิฐ |
28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554-ปัจจุบัน |
ภูมิศาสตร์ขนาดและที่ตั้ง
จังหวัดจันทบุรีตั้งอยู่บนพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออกของประเทศไทย ระหว่างเส้นรุ้งที่ 12-13 องศาเหนือ และเส้นแวงที่ 101-102 องศาตะวันออก อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 245 กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งหมด 6,338 ตารางกิโลเมตร หรือ 3,961,250 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 16.6 ของพื้นที่ภาคตะวันออก และเท่ากับร้อยละ 1.8 ของพื้นที่ทั้งประเทศ มีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดใกล้เคียง คือ
ลักษณะภูมิประเทศ
สภาพพื้นที่โดยทั่วไปทางด้านทิศเหนือและทิศตะวันออก เป็นป่าไม้ ภูเขา และที่ราบสูงเป็นส่วนใหญ่ อยู่สูงจากระดับน้ำทะเล 30-190 เมตร ทิศใต้เป็นชายฝั่งทะเลมีลักษณะเป็นที่ราบลุ่ม บางแห่งเป็นอ่าวแหลมและหาดทราย สูงจากระดับน้ำทะเล 30-190 เมตร
พื้นที่จังหวัดจันทบุรี แยกลักษณะภูมิประเทศออกได้เป็น 3 ลักษณะ คือ
- ภูเขาสูงและเนินเขา
- ที่ราบสูงและที่ราบเชิงเขา
- ที่ราบลุ่มน้ำและที่ราบชายฝั่งทะเล
ลักษณะภูมิอากาศ
สภาพภูมิอากาศโดยทั่วไปจังหวัดจันทบุรีตั้งอยู่ในเขตที่มีอากาศร้อนชื้น มีฝนตกชุกติดต่อกันประมาณ 6 เดือนต่อปี และในปี พ.ศ. 2542 มีฝนตกจำนวน 182 วัน วัดปริมาณน้ำฝนโดยรวม 3,509.40 มิลลิเมตร และเดือนที่มีอุณหภูมิต่ำสุดในรอบปี คือเดือนธันวาคม วัดได้ 13.10 องศาเซลเซียส อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปี 28.46 องศาเซลเซียส ประกอบด้วย 3 ฤดู คือ
หน่วยการปกครอง
การปกครองแบ่งออกเป็น 10 อำเภอ 76 ตำบล 690 หมู่บ้าน
การเมือง
จังหวัดจันทบุรี มีเขตเลือกตั้ง 1 เขต มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จำนวน 3 คน ได้แก่
- นายธวัชชัย อนามพงษ์ พรรคประชาธิปัตย์
- นายยุคล ชนะวัฒน์ปัญญา พรรคประชาธิปัตย์
- นายพงศ์เวช เวชชาชีวะ พรรคประชาธิปัตย์
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
- สัญลักษณ์ประจำจังหวัด คือ รูปดวงจันทร์และกระต่าย ดวงจันทร์และแสงจันทร์ หมายถึง ความสวยงามสงบเงียบ และเย็นสบายของภูมิภาคนี้ รูปกระต่ายเป็นสัญลักษณ์ส่วนหนึ่งของดวงจันทร์ ซึ่งชาวไทยโดยทั่วไปเชื่อว่ามีอยู่เช่นนั้นมาแต่ดึกดำบรรพ์
- ดอกไม้ประจำจังหวัด: ดอกเหลืองจันทบูร
- ต้นไม้ประจำจังหวัด 1: ต้นสำรองหรือพุงทะลาย (Scaphium Scaphigerum)
- ต้นไม้ประจำจังหวัด 2: จัน (Diospyros decandra)
- ตลาดอัญมณี :[พลอยจันทบุรี]]
สถานศึกษามหาวิทยาลัย
โรงเรียน
การคมนาคมขนส่ง
การเดินทางสู่จังหวัดจันทบุรีมีเส้นทางดังนี้
- เส้นทางสายกรุงเทพฯชลบุรีพัทยาบ้านฉางระยองจันทบุรี โดยใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3 (ถนนสุขุมวิท) ระยะทางประมาณ 291 กิโลเมตร
- เส้นทางสายกรุงเทพฯชลบุรีศรีราชาบ้านฉางระยองจันทบุรี โดยใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 36 (ถนนเมืองพัทยา-ระยอง) ระยะทางประมาณ 254 กิโลเมตร
- เส้นทางสายกรุงเทพฯชลบุรีแกลงจันทบุรี โดยใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 344 (ถนนชลบุรี-แกลง) ระยะทางประมาณ 245 กิโลเมตร
- เส้นทางยุทธศาสตร์เชื่อมระหว่างภาคตะวันออกเฉียงเหนือผ่านปราจีนบุรี ผ่านทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 33 (ถนนสุวรรณศร) เข้าสู่ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 317 (ถนนจันทบุรี-สระแก้ว) ผ่านอำเภอสอยดาว อำเภอโป่งน้ำร้อน และอำเภอมะขาม เข้าสู่จังหวัดจันทบุรี
- เส้นทางจันทบุรีตราด ระยะทาง 78 กิโลเมตร
- เส้นทางจันทบุรีระยอง ระยะทาง 103 กิโลเมตร
- เส้นทางจันทบุรีชลบุรี ระยะทาง 155 กิโลเมตร
- เส้นทางจันทบุรี-สระบุรี
- เส้นทางจันทบุรี-บุรีรัมย์
- เส้นทางจันทบุรี-นครราชสีมา
- เส้นทางจันทบุรี-ฉะเชิงเทรา
- เส้นทางจันทบุรี-สระแก้ว
- เส้นทางจันทบุรี-แม่สอด
สินค้าพื้นเมือง
- ผลไม้ เป็นสินค้าที่ขึ้นชื่อของจังหวัดจันทบุรี ระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงมิถุนายน ได้แก่ ทุเรียน เงาะ มังคุด ระกำหวาน ในช่วงฤดูผลไม้จะมีนักท่องเที่ยวนิยมเดินทางไปท่องเที่ยวและซื้อหาผลไม้รสอร่อยราคาย่อมเยาคุณภาพดีที่จังหวัดจันทบุรี
- เสื่อจันทบูร หัตถกรรมพื้นบ้านอีกชนิดที่มีชื่อเสียงของจังหวัด ผลิตจากกก ได้มีการนำเอากกมาดัดแปลงเป็นเครื่องใช้ต่าง ๆ มากมาย
- พริกไทย จันทบุรีเป็นแหล่งปลูกพริกไทยที่สำคัญของประเทศไทยเป็นพืชเศรษฐกิจที่ทำรายได้ให้กับเกษตรกรในจังหวัดจันทบุรี
- ก๋วยเตี๋ยวเส้นจันท์ นับเป็นสินค้าพื้นเมืองที่เป็นเอกลักษณ์อีกสิ่งหนึ่งของจังหวัด เหมาะที่จะซื้อเป็นของที่ระลึกเมื่อมาเที่ยวจังหวัดจันทบุรี
- อัญมณี เป็นสินค้าที่ขึ้นชื่อของจังหวัด นักท่องเที่ยวสามารถหาซื้อได้ตามร้านจำหน่ายอัญมณีบนถนนอัญมณีในวันศุกร์ วันเสาร์ และวันอาทิตย์
สถานที่ท่องเที่ยว
อุทยานแห่งชาติทางบก
- อุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกูฏ
- อุทยานแห่งชาติเขาสิบห้าชั้น
- อุทยานแห่งชาติน้ำตกพลิ้ว
- อุทยานแห่งชาติน้ำตกเขาสอยดาว
วนอุทยานแห่งชาติ
- วนอุทยานแห่งชาติแหลมสิงห์
ดูเพิ่ม
|